« نیترات و نیتریت در محصولات کشاورزی »

بر اساس بررسی های به عمل آمده و با توجه به رتبه ی پایین بهداشت سلامت در جامعه ایران در بین کشورها سوء تغذیه در ایران محرز است . به رغم آن که بیش از 85 درصد مردم کشور سیر می باشند لیکن حدود 90 درصد به نحوی دچار گرسنگی سلولی هستند زیرا تولید کنندگان محصولات کشاورزی توجهی به مفهوم امنیت غذایی ندارند .

مصرف نامتعادل کودهای شیمیایی موجب کاهش راندمان کودها به میزان 20 تا 25 درصد گردیده است . در حال حاضر در کشورهای توسعه یافته به کیفیت مواد غذایی اهمیت بیشتری داده می شود زیرا مصرف بیش از حد کودهای ازته و فسفره در اراضی کشاورزی منجر به تجمع نیترات وکادمیوم در محصول می شود. یونهای نیترات و نیتریت از جمله مهمترین آلاینده های منابع آب های سطحی و زیر زمینی می باشد که علاوه بر چرخه طبیعت ازت در اثر ورود فاضلاب خام انسانی ، صنعتی و همچنین فاضلاب های کشاورزی ، مواد زائد جامد شهری وصنعتی ، تخریب جنگل ها ومراتع نیز وارد منابع آب وخاک شده و می توانند اثرات نامطلوبی بر سلامتی مصرف کنندگان برجای گذارند.

تحقیقات محققان علوم پزشکی نشان میدهد این آفت کش ها علاوه بر اینکه میکروارگانیسم های خاک را از بین می برند مقداری از آن روی محصولات غذایی باقی می ماند.

نیترات یک ماده سرطان زاست و باعث سرطان دستگاه گوارش ، ناهنجاری های عصبی و اختلال در سیستم غدد درون ریز وسیستم ایمنی بدن می شود و همچنین باعث اکسید کردن هموگلوبین و تولید به مت هموگلوبین و عدم کارایی کافی گلبول قرمز می شود.

نیترات ونیتریت ها پس از خورده شدن در معده انسان تولید نیتروز آمین می کنند که باعث ایجاد سرطان کبد ومثانه می شوند . بروز آسیب و نقص های مادرزادی و ژنتیکی ، تولد نوزاد با وزن کم ، سقط جنین، اختلال در عادت ماهیانه زنان وبلوغ زودرس از دیگر عوارض مخرب نیترات ونیتریت ها می باشد.

نوروتوکسین های موجود در سموم باعث ایجاد پارا کینسون می شوند. آلودگی آب های زیرزمینی توسط نیترات ها ی کودهای شیمیایی باعث افزایش آلودگی غذاها ودر نتیجه باعث افزایش بیماری های ناشی از نیترات ها می شوند. نیترات به سرعت با آبیاری شسته و وارد خاک می شود ، گیاه هم آن را به سرعت جذب بافت خود می کند و پس از مدتی نیترات را سر فرصت به نیتریت تبدیل می کند.کادمیوم فاضلاب جایگزین کلسیم شده و درنتیجه افزایش شکستگی استخوان وآسیب به سلول های مغزی را به دنبال دارد.

90 درصد قارچ کش ها، 60 درصد علف کش ها، و 30 درصد آفت کش ها سرطان زا هستند. آمار بالای سرطان به ویژه سرطان دستگاه گوارش در ایران نسبت به سایر کشورها به وجود کادمیوم و نیترات بیش از سطح استاندارد جهانی در محصولات کشاورزی و سبزی ها مربوط می باشد . زیرا 80 درصد کودهای مصرفی در کشاورزی ایران را کودهای اوره و فسفر تشکیل می دهد.

اگر از کودهای طبیعی ، حشره کش های ارگانیک استفاده شود. اگر کنترل آفت ها ، جایگزین کنترل شیمیایی محصولات شود و اگر یارانه ی سموم دفع آفات قطع شود می تواند در کنترل نیترات ها موثر واقع گردد.

گردآورنده : شبنم اسلامی